Inflammatie: de verborgen link tussen vermoeidheid, angst en neurologische klachten

Ons immuunsysteem reageert in eerste instantie met een ontstekingsreactie in de hersenen (of neuroinflammatoire respons) om ons te beschermen tegen stress (hypercortisolisme), ontstekingen en trauma(letsel). Dit is normaal en helpt ons lichaam. Maar als deze reactie te sterk is of niet stopt, kan het schade aan de hersenen veroorzaken; neurologische schade.

Wanneer zo’n reactie langdurig aanhoudt spreekt met van chronische, laaggradige inflammatie. Deze laaggradige, chronische ontsteking speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van chronische- en neurologische ziekten. Het kan leiden tot algemene klachten zoals vermoeidheid, moeite met concentreren, angst en hoofdpijn. Bovendien wordt het in verband gebracht met neurodegeneratieve aandoeningen zoals Alzheimer, Parkinson, MS en ALS.

De mate waarin in lichaam ontstekingsreacties activeert, hangt af van twee belangrijke natuurlijke barrières; de darmwandcellen en de bloed-hersen barrière (BBB). Beide barrières zijn met elkaar verbonden in de ‘neuro-intestinale as’. Problemen in de darm kunnen het immuunsysteem activeren, terwijl een verhoogde BBB-doorlaatbaarheid kan zorgen voor ontstekingsreacties in het bloed.

Uit onderzoek blijkt dat ontregeling van deze neuro-intestinale as een sleutelfunctie heeft in het ontstaansmechanisme van neuro-inflammatie. Factoren die dit proces kunnen verstoren, zijn onder meer stress, een ongezonde darmflora (lees hier de blog over een gezond microbioom), insulineresistente (kom hier meer te weten over IR), hormonale storingen, oxidatieve stress en infecties.

Wanneer neuro-inflammatie niet goed wordt gereguleerd, kan dit ernstige gevolgen hebben voor het functioneren van het brein. Enkele voorbeelden zijn:

• Neurodegeneratieve ziekten: chronische ontsteking speelt een sleutelrol in ziekten zoals Alzheimer en Parkinson. Bij deze aandoeningen leidt de ontsteking tot de dood van zenuwcellen, wat symptomen zoals geheugenverlies en motorische problemen veroorzaakt.
• Psychische aandoeningen: inflammatie wordt in verband gebracht met depressie, angst en schizofrenie. Verhoogde ontstekingswaarden worden vaak aangetroffen bij mensen met deze aandoeningen.
• Chronische pijn: bij aandoeningen zoals fibromyalgie en neuropathische pijn wordt aangenomen dat overactieve immuuncellen bijdragen aan het pijngevoel.
• Cognitieve achteruitgang: zelfs bij gezonde ouderen kan chronische laaggradige ontsteking de cognitieve functies beïnvloeden.

Wat doen nu die gliacellen? Gliacellen zijn gespecialiseerde cellen in het zenuwstelsel die ondersteuning en bescherming bieden aan zenuwcellen (of neuronen). Hoewel ze vaak minder bekend zijn dan neuronen, zijn gliacellen cruciaal voor de goede werking van het zenuwstelsel. Ze hebben verschillende functies, waaronder: structurele ondersteuning aan het zenuwstelsel, voeding (leveren voedingsstoffen en zuurstof), afvalverwerking (verwijderen van afvalstoffen en dode cellen), bescherming van neuronen (door myeline rond zenuwvezels).

Neuro-inflammatie kan worden veroorzaakt door diverse factoren:

• Infecties: virale of bacteriële infecties kunnen een ontstekingsreactie in de hersenen uitlokken.
• Auto-immuunziekten: bij aandoeningen zoals multiple sclerose valt het immuunsysteem eigen hersenweefsel aan.
• Chronische stress: langdurige stress verhoogt ontstekingswaarden en kan neuro-inflammatie in de hand werken.
• Trauma: hoofdletsel of ruggenmergschade kan leiden tot langdurige ontsteking.
• Leefstijl: ongezonde voeding, obesitas en een zittende levensstijl worden in verband gebracht met ontsteking die kan overslaan op het zenuwstelsel.

Er zijn verschillende manieren om het te beheersen. Fidlab helpt je bij het identificeren van gerichte leefstijlaanpassingen. Zo verminder je de neuro-inflammatoire druk op je lichaam:

• Gezonde voeding: antioxidanten en ontstekingsremmende voedingsmiddelen zoals bessen, groene bladgroenten, en omega-3-vetzuren kunnen neuro-inflammatie verminderen.
• Regelmatige beweging: lichaamsbeweging verlaagt ontstekingsmarkers en stimuleert de aanmaak van factoren die het brein gezond houden.
• Stressmanagement: mindfulness, meditatie en yoga kunnen helpen om stress en ontsteking te verminderen.
• Medicatie en therapieën: in sommige gevallen kunnen ontstekingsremmende medicijnen of therapieën nodig zijn om neuro-inflammatie te bestrijden.
• Gezonde leefstijl: het vermijden van roken, overmatig alcoholgebruik en het behouden van een gezond gewicht speelt een belangrijke rol.

Neuro-inflammatie is een moeilijk meetbaar proces. Er bestaan vandaag geen bruikbare analyses die in een standaard bloedonderzoek mogelijk zijn. De aanwezigheid van neuro-inflammatie kan wel indirect ingeschat worden door de meting van een aantal lichaamssystemen die de werking van de hersen-darm as direct beïnvloeden. Zo wordt het risico op neuro-inflammatie indirect verhoogd. De diagnostische testen van Fidlab zijn hierop afgestemd:

• Health Check: meet de chronische inflammatoire belasting (metabool inflammatoir syndroom)
• Stress Check: meet het stresssysteem
• Gut Check: meet de graad van onbalans in de darmen

Neuro-inflammatie is een cruciale factor in zowel lichamelijke als mentale gezondheid. Door inzicht te krijgen in de oorzaken en gevolgen ervan, kunnen we betere strategieën ontwikkelen om aandoeningen te voorkomen of te behandelen. De sleutel ligt in een gezonde leefstijl, vroege detectie en, indien nodig, medische interventies. Neuro-inflammatie is niet alleen een uitdaging, maar ook een kans om ons begrip van het zenuwstelsel en onze algehele gezondheid te verdiepen.

Heb jij vragen of wil je meer weten over specifieke aspecten van inflammatie? Laat het ons weten!