Bloedarmoede, of anemie, is een veelvoorkomende aandoening waarbij het lichaam een tekort heeft aan gezonde rode bloedcellen of hemoglobine in het bloed. Dit kan leiden tot vermoeidheid, zwakte en andere gezondheidsproblemen. Maar wat zijn precies de oorzaken van bloedarmoede?
In dit artikel belichten we de oorzaken en symptomen van bloedarmoede en leggen we uit hoe het wordt gediagnosticeerd en behandeld.
Wat is bloedarmoede
Rode bloedcellen spelen een cruciale rol in ons lichaam. Ze bevatten hemoglobine, een eiwit dat zuurstof transporteert naar onze organen en weefsels. Bij bloedarmoede is dit proces verstoord en is het aantal rode bloedcellen lager dan normaal waardoor je lichaam niet genoeg zuurstof krijgt.
Symptomen van bloedarmoede zijn afhankelijk van de ernst en de onderliggende oorzaak, maar veelvoorkomende klachten zijn:
Extreme vermoeidheid
Bleke huid
Kortademigheid, vooral bij inspanning
Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
Snelle hartslag of hartkloppingen
Hoofdpijn
Koude handen en voeten
Oorsuizen
Deze symptomen worden vaak toegeschreven aan slaapgebrek of stress, maar kunnen ook tekenen van bloedarmoede zijn. Wereldwijd wordt geschat dat 37% van de zwangere vrouwen en 30% van de vrouwen tussen 15 en 49 jaar te maken heeft met bloedarmoede. Wat het belang onderstreept van een beter begrip van deze aandoening. (WHO, 2023)
Bloedarmoede oorzaken
- Ijzertekort: de meest voorkomende oorzaak van bloedarmoede is een tekort aan ijzer. IJzer is essentieel voor de aanmaak van hemoglobine. Een ijzertekort kan leiden tot diverse symptomen en gezondheidsproblemen. Lees meer over ijzertekort symptomen om te begrijpen hoe je dit kan herkennen en aanpakken. Een ijzertekort kan ontstaan door:
- Onvoldoende inname via voeding: vooral mensen die weinig vlees, vis of groene bladgroenten eten, lopen risico.
- Bloedverlies: denk aan zware menstruaties, maagzweren of interne bloedingen.
- Zwangerschap: tijdens de zwangerschap heeft het lichaam meer ijzer nodig voor de groei van de baby.
- Vitamine B12- en foliumzuur tekort: ook Vitamine B12 en foliumzuur zijn essentieel voor de aanmaak van rode bloedcellen. Een B12-tekort kan ontstaan door een eenzijdig dieet, zoals bij vegetariërs en veganisten, omdat deze vitamine vooral in dierlijke producten zit. Daarnaast kunnen opnameproblemen in de darmen door aandoeningen, zoals coeliakie of de ziekte van Crohn, leiden tot een tekort aan deze belangrijke vitamines.
- Chronische ziekten: een aantal chronische aandoeningen kunnen leiden tot bloedarmoede, zelfs als je voldoende ijzer en vitamines binnenkrijgt. Deze ziekten beïnvloeden de aanmaak en levensduur van rode bloedcellen:
- Nierziekten
- Auto-immuunziekten
- Reumatoïde artritis
- Kanker
- Beenmergziekten
- Erfelijke aandoeningen: sommige vormen van bloedarmoede kunnen ook erfelijk zijn, zoals bij sikkelcelanemie of thalassemie. Bij deze aandoeningen zijn de rode bloedcellen afwijkend van vorm of functioneren ze niet goed.
- Overmatig bloedverlies: acute bloedingen, zoals na een operatie, een ongeval of bevalling, kunnen leiden tot bloedarmoede. Ook interne bloedingen, bijvoorbeeld in het maagdarmkanaal, zijn een mogelijke oorzaak
Behandeling van bloedarmoede
De aanpak van bloedarmoede is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst. Het vereist een gerichte aanpak.
- Een gevarieerd dieet speelt een cruciale rol in het aanvullen van essentiële voedingsstoffen. Voedingsmiddelen rijk aan ijzer, zoals spinazie, bonen, rood vlees, volkoren granen en noten, zijn belangrijk om de productie van hemoglobine te ondersteunen. Het combineren van ijzerrijke voeding met producten die veel vitamine C bevatten, zoals citrusvruchten, paprika, aardbeien en kiwi, kunnen de opname van ijzer in het lichaam significant verbeteren. Onderzoek toont aan dat vitamine C de omzetting van plantaardig ijzer in een beter opneembare vorm vergemakkelijkt.
- Wanneer voeding niet voldoende is om de tekorten aan te vullen, kan medische interventie noodzakelijk zijn. Artsen kunnen ijzersupplementen of injecties voorschrijven, afhankelijk van de ernst van het tekort en eventuele opnameproblemen in het maagdarmkanaal. Bij bloedarmoede door een tekort aan vitamine B12 of foliumzuur kunnen specifieke supplementen worden aanbevolen, of in ernstige gevallen injecties met vitamine B12. Dit is met name van belang voor mensen met aandoeningen zoals coeliakie of de ziekte van Crohn, waarbij de opname van deze voedingsstoffen wordt beperkt.
- Bij bloedarmoede (anemia) die veroorzaakt wordt door chronische ziekten, zoals nierfalen of reumatoïde artritis, kan de behandeling complexer zijn. In dergelijke gevallen ligt de focus op het behandelen van de onderliggende aandoening en het ondersteunen van de bloedproductie. Erfelijke vormen van bloedarmoede, zoals sikkelcelziekte of thalassemie, vereisen gespecialiseerde zorg, waaronder bloedtransfusies of beenmergtransplantaties in ernstige gevallen.
Bloedarmoede diagnose
Het is van groot belang om bij symptomen van bloedarmoede, zoals extreme vermoeidheid, bleekheid en duizeligheid, tijdig een arts te raadplegen. De diagnose bloedarmoede wordt meestal na een bloedtest gesteld.
Het bloedonderzoek van Fidlab kan inzicht bieden in de oorzaak van de bloedarmoede en een gepersonaliseerd behandelplan mogelijk maken. Onbehandelde bloedarmoede kan leiden tot ernstige complicaties, zoals hartproblemen of blijvende weefselschade door zuurstoftekort. Door tijdig actie te ondernemen, kan je ernstige gezondheidsrisico’s vermijden en je algehele welzijn verbeteren.
Op zoek naar wetenschappelijk onderbouwd en correct leefstijladvies?
Laat ons betrouwbaar en educatief gezondheidskanaal @fidlife.insights je inspireren!
Artsen, specialisten en health influencers delen hun beste tips en adviezen om je leefstijl te optimaliseren. Leer meer over gezonde voeding, beweging, slaap en stressmanagement.
Fidlab is de naam van het medisch labo gespecialiseerd in preventie en leefstijlgeneeskunde en is een divisie van Medisch labo Medina en Centrum voor Medische Analyse.